Dobrych kilka lat temu, kiedy jako początkujący lektor zaczynałem pracę z dziećmi, jedną z pierwszych rad, jaką otrzymałem przed zajęciami była propozycja sporządzenia kontraktu określającego zasady pracy w klasie. Nie ukrywam, na początku, nastawiony byłem sceptycznie do tego pomysłu, a moja młodzieńcza pewność siebie błędnie utwierdzała mnie w przekonaniu, że utrzymanie warunków sprzyjających nauce w najmłodszych grupach to może nie bułka z masłem, ale zadanie, któremu bez większych problemów podołam.
Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, pierwsze zajęcia szybko zweryfikowały moje buńczuczne nastawienie. Choć poważnych problemów z dyscypliną nie było, to zdecydowanie czułem, że warunki pracy uczniów w klasie można by znacząco poprawić. Po jakimś czasie i po kilku konsultacjach z bardziej doświadczonymi koleżankami z zespołu postanowiłem, że na próbę wprowadzę jednak metodę kontraktu.
Rysujemy zasady obowiązujące na zajęciach
„Dokument” sporządzany został na tablecie w formie sketch notatki gdzie za pomocą ikon zapisałem kilka prostych zasad nakreślających ramy naszej współpracy. Ikony przedstawiały m.in.: ucznia z podniesioną ręką (zgłaszamy się do odpowiedzi), ucznia z dymkiem dialogowym nad głową (mówimy pojedynczo), grupę uczniów trzymających się za ręce (szanujemy się wzajemnie). Dodatkowo na drugiej notatce przygotowałem ikony reprezentujące konsekwencje za nieprzestrzeganie zasad takie jak brak gier na zajęciach czy też wysyłanie maila do rodziców (mimo kilku lat pracy z tej opcji nie musiałem jeszcze korzystać).
Istotną kwestią jest sposób wdrożenia kontraktu w życie. Ja pozwalam swoim uczniom samodzielnie zinterpretować przygotowane przeze mnie ikony. Wyświetlam ikony na ekranie telewizora a oni zgłaszają się i przestawiają swoje interpretacje zasad. Warto zaznaczyć, iż zasady powinny być zapisywane w formie pozytywnej tzn, nie jako zakazy, a raczej jasno sformułowane pozytywne wskazówki. Na przykład: „nie używamy telefonu na zajęciach” zamieniamy na „przed zajęciami telefon chowamy do plecaka” lub „nie hałasujemy” na „mówimy pojedynczo”. Na koniec pozwalam grupie na przygotowanie propozycji zasad, jakie oni chcieliby wprowadzić i przedstawiam je jako ikony na notatce.
Gotowy „kontrakt” drukujemy i wieszamy w widocznym miejscu na ścianie. Można go uroczyście podpisać wspólnie z grupą, a kopie wysłać do rodziców. Ważne, aby korzystanie z kontraktu było stałym elementem każdych zajęć: można co kilka zajęć przypominać sobie ustalone zasady, a w razie potrzeby przywoływać jego zasady w różnych momentach lekcji jeśli zajdzie taka potrzeba.
Autor: Piotr Janik
Zdjęcia z zasobów:
Money vector created by pch.vector – www.freepik.com
School photo created by wayhomestudio – www.freepik.com
